Wiele rodziców i opiekunów z niepokojem patrzy na niską aktywność ruchową swoich podopiecznych. Słusznie. Polska należy do państw o niskim odsetku dzieci i nastolatków osiągających zalecany poziom aktywności fizycznej. Z badań wykonywanych w ramach międzynarodowych badań nad zachowaniami zdrowotnymi młodzieży szkolnej HBSC ((Health Behaviour in School-aged Children: A WHO Collaborative Cross-national Study), w Polsce tylko 24% chłopców i 19% dziewczynek w wieku 11 latków przeznacza codziennie na aktywność fizyczną co najmniej godzinę, wliczając w to zajęcia wychowania fizycznego. Co jest przyczyną małej aktywności ruchowej wśród dzieci i młodzieży? Jakie szkodliwe skutki może spowodować brak ruchu? Jak zapobiegać wadom postawy i czy istnieje skuteczny sposób namówienia dzieci do większej aktywności? Odpowiemy na te pytania w dalszej części artykułu.
Przyczyny braku aktywności u dzieci
Wiele osób winą za niechęć do ruchu u dzieci obarcza komputery, tablety i telefony. Jest w tym ziarno prawdy. Gry komputerowe i aplikacje mobilne wyzwalają wyrzut dopaminy, neuroprzekaźnika regulującego działanie układu nagrody. Trudno oderwać się od gry i wyjść na spacer, gdy odczuwamy płynącą z niej satysfakcję.
Inną możliwą przyczyną braku aktywności bywa przemęczenie i apatia wywołana siedzącym trybem życia. Duża ilość nauki i intelektualnych zajęć dodatkowych w grafiku dziecka np. lekcje języków obcych, gry na pianinie, zajęcia programowania, malarstwa, korepetycje z przedmiotów ścisłych mogą wyczerpać dzieci i młodzież do tego stopnia, że nie będą mieli już siły na aktywność fizyczną (przy tworzeniu planu zajęć dodatkowych zajęcia artystyczne i naukowe należy równoważyć sportowymi).
Jest jeszcze jedna możliwa przyczyna braku aktywności ruchowej u najmłodszych - brak dobrego przykładu płynącego z góry. Dzieci uczą się przez naśladowanie. Jeśli Ty i Twój partner nie uprawiacie żadnego sportu, nie wychodzicie regularnie na spacery, nie prowadzicie aktywnego trybu życia, trudniej będzie zaszczepić u dzieci pasję do sportu.
Czym może skutkować brak ruchu
Brak regularnej aktywności ruchowej i siedzący tryb życia może u dzieci skutkować nadwagą, mniejszą odpornością, a także skrzywieniem kręgosłupa, które z czasem przekształcić się może w skoliozę. Brak wystarczającej dawki ruchu powoduje osłabienie mięśni i stawów oraz zwiększa ryzyko kontuzji i osteoporozy (jej kliniczne objawy ujawniają się w wieku średnim, ale choroba zaczyna się już w dzieciństwie).
Rola fizjoterapeuty dziecięcego w edukacji rodziców i dziecka
By zapobiegać wadom postawy warto wraz z dzieckiem wybrać się na kontrolną wizytę do fizjoterapeuty dziecięcego. Dzięki latom nauki i doświadczeniu z różnymi pacjentami, fizjoterapeuta szybko wyłapie, czy postawa Twojej pociechy zdążyła już ucierpieć na skutek braku ruchu i należy jak najszybciej zacząć fizjoterapię, by uniknąć pogłębienia wady postawy, czy wszystko jest w porządku. W tym drugim przypadku da Ci porady, jak zachować ten stan rzeczy, podpowie prawidłowe nawyki, doradzi, czego unikać i jak zapobiegać wadom postawy.
Jak zachęcić dzieci do aktywności
Jest wiele sposobów nakłonienia dzieci do większej aktywności ruchowej i tylko jedna zasada: nie zmuszaj. Jeśli będziesz stosować aktywność fizyczną jako karę lub przykry obowiązek, szybko je do niego zniechęcisz.
Spraw, by aktywność ruchowa kojarzyła się z czymś przyjemnym, miłym spędzaniem czasu, rozwijaniem zainteresowań.
Wybierzcie się rodzinnie na basen, idźcie wspólnie na rolki. Zadbaj o to, by ten wspólny czas przebiegał w dobrej atmosferze, śmiejcie się, rozmawiajcie.
Pozwól dziecku zapisać się na dodatkowe zajęcia ruchowe, które sam wybierze. Niech kieruje się swoimi preferencjami. Sam zdecyduje, czy ma ochotę iść na lekcje tańca, nauczyć się karate a może woli dołączyć do drużyny harcerskiej.
Przenieś ulubioną rozrywkę online na aktywność offline. Twój syn spędza dnie grając w Fife? Zabierz go na boisko! Ulubioną bajką córki jest My little pony? Powinna jej się spodobać jazda na kucyku.
Aktywność ruchowa jest bardzo ważna. Zwłaszcza w dzieciństwie i okresie dojrzewania, ponieważ jest jednym z kluczowych czynników warunkujących prawidłowy rozwój i zdrowie. Jeśli Twoje dziecko nie spędza aktywnie przynajmniej godziny dziennie, zachęcaj je do większej ilości ruchu.